بررسی ایراد خودرو پس از روشن کردن موتور، دور موتور به طور نامنظم بالا و پایین میرود (بازی میکند)
یکی از مشکلات رایجی که رانندگان پس از روشن کردن موتور خودرو با آن مواجه میشوند، نوسان نامنظم دور موتور است. این حالت که به اصطلاح گفته میشود «دور موتور بازی میکند» میتواند باعث ایجاد نگرانی و سوالات زیادی درباره سلامت موتور و سیستمهای مرتبط شود. در این مقاله قصد داریم به طور کامل این مشکل را مورد بررسی قرار دهیم، علائم و دلایل وقوع آن را شرح دهیم و اهمیت عیب یابی خودرو در این شرایط را برجسته کنیم.
توضیح ایراد
زمانی که خودرو روشن میشود، دور موتور باید تثبیت شده و در محدوده مشخصی قرار گیرد. اما در برخی موارد، دور موتور به طور نامنظم بالا و پایین میرود که به آن اصطلاحاً «دور موتور بازی میکند» گفته میشود. این نوسان میتواند به صورت ضربانی و غیر یکنواخت شکل بگیرد و نشاندهنده وجود اختلال در عملکرد سیستمهای مختلف موتور مانند سیستم سوخترسانی، سیستم جرقه یا سیستم کنترل دور موتور باشد. این مشکل معمولاً پس از روشن کردن موتور رخ میدهد و گاهی ممکن است تا زمان گرم شدن موتور ادامه یابد.
علائم و نشانههای بروز خطا
- نوسان نامنظم دور موتور: افزایش و کاهش غیر متقارن و بدون الگوی ثابت دور موتور پس از روشن کردن خودرو.
- خاموش شدن ناگهانی موتور: گاهی اوقات موتور به دلیل عدم پایداری دور، خاموش میشود.
- لرزش و صدای غیر طبیعی: ممکن است لرزش محسوس در سطح فرمان یا بدنه خودرو به همراه صدای متفاوت موتور شنیده شود.
- کاهش شتاب و قدرت خودرو: راننده هنگام حرکت متوجه کاهش قدرت و واکنش کند موتور میشود.
- افزایش مصرف سوخت: نوسان دور موتور باعث مصرف بیشتر سوخت و کاهش بازدهی میگردد.
- روشن شدن چراغ چک موتور: در بعضی موارد، کامپیوتر خودرو این مشکل را تشخیص داده و چراغ اخطار را روشن میکند.
دلایل احتمالی بروز خطا
نوسان دور موتور پس از روشن کردن خودرو میتواند ناشی از چندین علت مختلف باشد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میکنیم:
- خرابی سنسورهای مربوط به موتور: سنسورهایی مانند سنسور موقعیت میللنگ، سنسور دریچه گاز (TPS)، یا سنسور دمای موتور اگر خراب یا کثیف باشند، اطلاعات نادرست به ECU ارسال کرده و باعث نوسان دور موتور میشوند.
- ایرادات در سیستم سوخترسانی: مشکلاتی مانند رسوب در انژکتورها، خرابی پمپ بنزین یا فیلتر سوخت گرفته میتواند منجر به دریافت سوخت غیر یکنواخت و در نتیجه نوسان دور موتور شود.
- گیر کردن دریچه گاز (Throttle Body): کثیفی یا خرابی دریچه گاز، باعث عملکرد نامناسب و ناپایداری در میزان هوای ورودی به موتور میشود.
- وجود نشت هوا در مسیر مکش: هرگونه نشتی هوا در منیفولد ورودی یا اتصالات سیستم ورودی باعث افزایش یا کاهش ناگهانی دور موتور میشود.
- اشکال در سیستم جرقهزنی: خرابی وایرهای شمع، شمعها یا کویلهای جرقه میتواند باعث احتراق ناقص و ناپایداری دور موتور شود.
- مشکلات مربوط به سیستم کنترل دور موتور (Idle Control Valve): اگر شیر کنترل دور موتور دچار مشکل شود، توان کنترل میزان دور موتور در حالت استراحت را ندارد.
- خرابی ECU یا نرمافزار کنترل موتور: در موارد نادر اختلال در واحد کنترل موتور باعث ارسال فرمانهای نامناسب میشود.
ابزارهای مورد نیاز برای عیبیابی این خطا
- دیاگ یا اسکنر خودرو با قابلیت خواندن کد خطا
- مولتیمتر برای تست سنسورها و ولتاژها
- ابزار مخصوص کنترل و تست پمپ سوخت
- دستگاه تمیز کننده دریچه گاز و انژکتورها
- دستگاه تست نشت هوا (Smoke Tester)
- ابزار اندازهگیری فشار سوخت
مدت زمان تقریبی عیبیابی
عیبیابی تخصصی این نوع خطا معمولاً نیاز به بررسی چندین فاکتور و تست سیستمهای مختلف دارد؛ بنابراین مدت زمان تقریبی عیبیابی بین ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت است. البته این زمان بسته به مدل خودرو، میزان دسترسی به تجهیزات و تخصص تعمیرکار ممکن است متغیر باشد.
آیا رانندگی با وجود این خطا خطرناک است؟
رانندگی با نوسانات نامنظم دور موتور میتواند همراه با مخاطرات متعددی باشد. افزایش غیر طبیعی دور موتور و ناپایداری آن میتواند باعث فشار اضافی به قطعات موتور شود که در درازمدت خسارتهای جدی به همراه دارد. همچنین در برخی شرایط، کاهش ناگهانی دور موتور یا خاموش شدن احتمالی خودرو ممکن است در مسیرهای پرتردد یا شرایط ناامن، باعث بروز حوادث ناخواسته گردد. افزایش مصرف سوخت و آلودگی هوا نیز از جمله اثرات منفی دیگر این خطا هستند. بنابراین ادامه رانندگی بدون بررسی و رفع مشکل به هیچ عنوان توصیه نمیشود.
اهمیت بررسی این خطا و مراجعه به اپلیکیشن
با پیشرفت فناوریهای خودرو و رشد سیستمهای الکترونیکی، تشخیص و تحلیل کد خطا و وضعیتهای غیر طبیعی موتور اهمیت ویژهای یافته است. استفاده از اپلیکیشنهای تخصصی عیب یابی خودرو میتواند به سرعت، دقت و راحتی در یافتن علت اصلی مشکل کمک کند. این اپلیکیشنها با ارتباط مستقیم با سیستم کامپیوتری خودرو، تمام کدهای خطا و دادههای حسگرها را در اختیار کاربر یا تعمیرکار قرار میدهند تا فرایند تعمیر با اطمینان بیشتری انجام شود. از این رو، هرگونه نوسان غیر طبیعی دور موتور را باید جدی گرفت و سریعا بررسیهای لازم با ابزارهای تخصصی و اپلیکیشن مناسب انجام شود.
در پایان، اگر شما هم با مشکل دور موتور نامنظم پس از روشن شدن خودرو مواجه شدهاید، پیشنهاد میکنیم از اپلیکیشن AiDiag استفاده کنید. این اپلیکیشن به صورت رایگان امکان دسترسی به فرایند کامل عیب یابی خودرو و بررسی کد خطاها را فراهم میکند تا بتوانید با اطمینان و آگاهی بهتر اقدام به رفع ایراد نمایید و سلامت خودرویتان را تضمین کنید.