چراغ نشانگر ایراد موتور خودرو یا همان چراغ چک موتور، یکی از مهمترین نشانههای وجود مشکل در سیستمهای مختلف خودرو است. این چراغ که روی داشبورد روشن میشود معمولاً باعث نگرانی رانندگان میشود زیرا میدانند مشکلی وجود دارد اما نمیدانند علت دقیق چیست. در این مقاله به شکلی تخصصی ولی قابل فهم، به بررسی این خطا، علائم، دلایل و نکات مهم عیبیابی در مواقع روشن شدن چراغ نشانگر ایراد موتور خواهیم پرداخت.
توضیح ایراد
چراغ نشانگر ایراد موتور (Engine Check Light) به صورت یک چراغ زرد رنگ روی داشبورد خودرو روشن میشود تا راننده را از وجود یک اشکال در سیستمهای کنترل موتور آگاه کند. این خطا معمولاً مربوط به سیستمهای الکترونیکی کنترل سوخت، اگزوز، سیستم تزریق، سنسورها و قطعات مرتبط است. روشن شدن این چراغ به معنای وجود یک یا چند کد خطا در کامپیوتر خودرو است که میتواند نشانه خرابی یا نقص در یکی از قطعات یا سیستمهای زیر باشد. امکان تعویض قطعه بسته به نوع خطا و شرایط خودرو متفاوت است ولی در این مقاله درباره قطعهای که معمولاً نیاز به تعویض دارد توضیح داده خواهد شد.
علائم و نشانههای بروز خطا
بدون شک روشن شدن چراغ نشانگر ایراد موتور یکی از واضحترین نشانههای وجود خطا در خودرو است، اما علاوه بر این، ممکن است راننده علائم زیر را نیز مشاهده کند:
- کاهش شتاب و قدرت موتور: راندن خودرو کندتر شده و شتاب کمتر از حد معمول است.
- افزایش مصرف سوخت: خودرو ممکن است مصرف سوخت بیشتری داشته باشد.
- خروج دود غیرعادی از اگزوز: دود سیاه یا خاکستری مشاهده شود که نشانه احتراق ناقص است.
- تکانهای غیرعادی موتور: موتور ممکن است هنگام کار لرزش یا صدای غیرطبیعی ایجاد کند.
- عدم کارکرد درست یا خاموش و روشن شدن ناگهانی موتور: خودرو در حالت درجا ممکن است خاموش شود یا بد کار کند.
دلایل احتمالی بروز خطا
چراغ نشانگر ایراد موتور خودرو میتواند دلایل متعددی داشته باشد که شناسایی دقیق آنها با کمک کد خطاهای دریافتی از سیستم عیبیابی خودرو انجام میشود. در ادامه فهرستی از رایجترین عوامل بروز این خطا ارائه شده است:
- خرابی سنسور اکسیژن (O2): سنسورهای اکسیژن نقش مهمی در تنظیم ترکیب سوخت و هوا دارند و خرابی آنها باعث میشود ECU خودرو خطا ثبت کند.
- نقص در سیستم انژکتور سوخت: گرفتگی یا خرابی نازلهای انژکتور سبب اختلال در تزریق سوخت شده و برنامه موتور به هم میخورد.
- مشکل در سیستم انتهای اگزوز، کاتالیزور یا سنسور دما: مشکلات مربوط به این قطعات روی کارایی موتور تأثیر مستقیم دارند.
- خرابی و اتصالی در سیمکشیها و کانکتورها: اتصالات ضعیف، کابلهای معیوب و قطعی در سیم کشی باعث ارسال سیگنالهای اشتباه به ECU میشود.
- مشکل در سنسور جریان هوای ورودی (MAF): ایراد در این سنسور بر میزان هوا و نسبت سوخت اثر میگذارد.
- شمعها و کوئلهای سوخترسانی معیوب: خرابی این قطعات منجر به احتراق ناقص و روشن شدن چراغ خطا میشود.
- خرابی دریچه گاز (Throttle Body): ایجاد اختلال در باز و بسته شدن دریچه گاز باعث خطا میشود.
با توجه به این موارد، یکی از قطعاتی که در اکثر موارد نیاز به تعویض دارد سنسور اکسیژن (O2 Sensor) است، زیرا این قطعه بسیار حساس و در معرض خرابی ناشی از حرارت و آلودگی قرار دارد و معمولا با تست عیبیابی خودرو مشخص میشود که سنسور اکسیژن باید تعویض گردد.
ابزارهای مورد نیاز برای عیبیابی این خطا
برای عیبیابی تخصصی و دقیق چراغ نشانگر ایراد موتور به ابزارهای زیر نیاز است:
- دستگاه دیاگ یا اسکنر تخصصی OBD-II
- مولتی متر دیجیتال
- دستگاه تست سنسور اکسیژن
- ابزار تست فشار سوخت
- کامپیوتر یا لپتاپ با نرمافزار دیاگ خودرو
- چراغ تست برق و اتصال کوتاه
مدت زمان تقریبی عیبیابی
زمان لازم برای تشخیص دقیق خطا و قطعه معیوب بسته به تجهیزات و تخصص مکانیک متفاوت است اما معمولاً:
- زمان مورد نیاز برای اتصال دستگاه دیاگ و خواندن کد خطا: حدود ۱۰ الی ۱۵ دقیقه.
- تست تخصصی سنسور اکسیژن و شبیهسازی شرایط رانندگی: بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه.
- عیبیابی قطعات مرتبط دیگر (مانند تشخیص مشکلات سیمکشی یا تست انژکتورها): ۲۰ تا ۳۰ دقیقه.
بنابراین مجموع زمان عیبیابی میتواند بین ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت در شرایط مجهز و تخصصی زمان ببرد.
آیا رانندگی با وجود این خطا خطرناک است؟
رانندگی با روشن شدن چراغ نشانگر ایراد موتور به چند عامل بستگی دارد اما به طور کلی:
- اگر چراغ زرد روشن شده و چشمک نمیزند، امکان ادامه رانندگی وجود دارد اما باید هرچه سریعتر خودرو بررسی شود.
- اگر چراغ قرمز باشد یا چشمک بزند، نشاندهنده یک خطای بسیار جدی است که باید در اسرع وقت خودرو را متوقف و از حرکت خودداری کنید.
از خطرات رانندگی با روشن بودن این چراغ میتوان به افزایش مصرف سوخت، آسیب به کاتالیزور، کاهش عمر موتور و احتمال خاموش شدن ناگهانی خودرو در ترافیک اشاره کرد که این موارد میتوانند هم جان سرنشینان و هم دیگران را تهدید کنند.
اهمیت بررسی این خطا و مراجعه به اپلیکیشن
به دلیل پیچیدگی و پراکندگی علل بروز خطا در سیستم موتور، بررسی تخصصی این ایراد بدون استفاده از ابزارهای پیشرفته و نرمافزارهای مناسب امکانپذیر نیست. انجام عیبیابی حرفهای با دستگاههای دیاگ و نرمافزارهای مخصوص خودرو علاوه بر تشخیص قطعی مشکل، باعث میشود تا تنها قطعه معیوب تعویض شده و هزینههای اضافی جلوگیری شود. به همین دلیل، مراجعه به مراکز تخصصی و استفاده از اپلیکیشنهای هوشمند عیبیابی خودرو اهمیت ویژهای دارد.
در پایان، اگر شما هم با روشن شدن چراغ نشانگر ایراد موتور مواجه شدهاید و نمیدانید کدام قطعه نیاز به تعویض دارد، پیشنهاد میکنیم با نصب و استفاده از اپلیکیشن AiDiag، فرایند دقیق و رایگان عیبیابی خودرو خود را مشاهده و دنبال کنید. AiDiag با پشتیبانی از انواع خودرو و تجهیز به جدیدترین کدهای خطا شما را در پیدا کردن علت اصلی و انتخاب راهکار مناسب همراهی خواهد کرد.