مقدمه
افزایش بیش از حد دمای موتور خودرو، که معمولاً به آن «موتور جوش آوردن» گفته میشود، یکی از مشکلات رایج و مهم عملکرد خودرو است که میتواند پیامدهای جدی در عملکرد و سلامت موتور داشته باشد. این وضعیت هنگامی رخ میدهد که سیستم خنککننده نتواند به اندازه کافی حرارت تولید شده توسط موتور را دفع کند. بررسی و عیبیابی این خطا نیازمند شناخت دقیق علائم، دلایل و ابزارهای مورد استفاده است. در این مقاله به صورت جامع به تشخیص، علائم و راهکارهای مربوط به این مشکل میپردازیم.
توضیح ایراد
دمای موتور خودرو بیش از حد افزایش مییابد به وضعیتی گفته میشود که حرارت موتور از حد مجاز فراتر رفته و سیستم خنککننده قادر به کنترل آن نمیباشد. این موضوع میتواند باعث آسیبهای جدی نظیر تاب برداشتن سرسیلندر، آسیب به واشر سرسیلندر یا حتی از کار افتادن کامل موتور شود. معمولاً این مشکل به دلیل عملکرد نادرست سیستم خنککننده از جمله فن رادیاتور، ترموستات، سطح مایع خنککننده و پمپ آب رخ میدهد.
علائم و نشانههای بروز خطا
زمانی که دمای موتور به حد خطرناک میرسد، راننده ممکن است متوجه علائم زیر شود:
- بالا رفتن عقربه دما در صفحه کیلومترشمار به سطح قرمز
- بوی سوختگی یا پلاستیک داغ در کابین خودرو
- کاهش توان موتور و عملکرد نامناسب خودرو
- شدت گرفتن صدای موتور و یا شنیدن صدای جوشیدن از زیر کاپوت
- بیرون زدن بخار یا مایع از زیر کاپوت به خصوص نزدیک رادیاتور
- خاموش شدن ناگهانی موتور در موارد بحرانی
دلایل احتمالی بروز خطا
بروز این ایراد ممکن است از عوامل مختلفی ناشی شود که در ادامه مهمترین آنها آورده شده است:
- خرابی یا عملکرد نادرست فن خنککننده: فن ممکن است به دلایل الکتریکی مانند خرابی رله، سنسور دما یا مشکلات سیمکشی عمل نکند.
- کم شدن سطح مایع خنککننده: وجود نشتی در رادیاتور، شیلنگها یا مخزن مایع خنککننده باعث کاهش سطح سیال شده و تبادل حرارت را مختل میکند.
- خرابی ترموستات: اگر ترموستات باز نشود یا گیر کند، امکان گردش مایع خنککننده به درستی فراهم نمیشود.
- مشکل در پمپ آب: کاهش سرعت گردش مایع خنککننده به دلیل خرابی پمپ آب منجر به افزایش دما میشود.
- انسداد یا گرفتگی رادیاتور: رسوبات و آلودگیهای موجود در رادیاتور باعث کاهش راندمان خنککنندگی میشود.
- ایرادات موتور مانند تاب برداشتن سرسیلندر یا خرابی واشر سرسیلندر: که باعث ورود گازهای داغ به سیستم خنککننده و افزایش فشار میگردد.
ابزارهای مورد نیاز برای عیبیابی این خطا
برای تشخیص دقیق و کامل این خطا به ابزارهای تخصصی زیر نیاز است:
- دستگاه دیاگ و عیبیاب خودرو (OBD2 Scanner)
- مولتیمتر دیجیتال
- دستگاه تست عملگرهای فن خنککننده
- فشارسنج سیستم خنککننده
- دماسنج دیجیتال برای اندازهگیری دمای مایع خنککننده
- چراغ تست جریان الکتریکی
مدت زمان تقریبی عیبیابی
زمان مورد نیاز برای عیبیابی کامل دمای موتور بالاتر از حد معمول معمولاً بین ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت بسته به تجربه تکنسین و شرایط خودرو به طول میانجامد. در صورت وجود ایرادات پیچیدهتر مانند خرابی واشر سرسیلندر، این زمان ممکن است بیشتر باشد. استفاده از دستگاههای عیبیابی پیشرفته باعث تسریع و دقت بیشتر در روند تشخیص علت میشود.
آیا رانندگی با وجود این خطا خطرناک است؟
بله، رانندگی با دمای بالا و موتور جوش آوردن بسیار خطرناک است. این شرایط میتواند منجر به آسیبهای جدی موتور گردد که هزینههای تعمیر بسیار بالا و گاهی جبرانناپذیری را به دنبال دارد. علاوه بر این، افزایش دمای بیش از حد ممکن است به خاموش شدن ناگهانی خودرو در حین رانندگی منجر شود که خود عاملی برای بروز تصادفات است. بنابراین توصیه میشود در صورت مشاهده علائم افزایش دمای موتور، سریعاً خودرو را متوقف کنید و به بررسی مشکل بپردازید.
اهمیت بررسی این خطا و مراجعه به اپلیکیشن
عیبیابی دقیق و رفع مشکل افزایش دمای موتور نیازمند استفاده از دستگاههای تخصصی مجهز به قابلیت تست عملگرهای سیستم خنککننده است. بهکارگیری دستگاه عیبیاب خودرو به همراه تست عملکرد فن خنککننده، ترموستات و سایر اجزای مرتبط، به تکنسین کمک میکند تا به سرعت و با دقت بالا ایرادات را تشخیص دهد و اقدامات لازم را انجام دهد. استفاده از اپلیکیشنهای تخصصی عیبیابی خودرو این روند را تسهیل نموده و امکان دسترسی به راهنماهای فنی و مراحل تست را میسر میکند.
فرآیند عیبیابی این ایراد جدی که دمای موتور بیش از حد افزایش مییابد، به کمک اپلیکیشن AiDiag به صورت رایگان در اختیار شما قرار دارد. با استفاده از این اپلیکیشن میتوانید قدم به قدم مراحل تشخیص خطا و تست عملگرهای دستگاه عیبیاب، از جمله کنترل فن خنککننده را مشاهده و دنبال کنید تا در حفظ سلامت خودرو و جلوگیری از خسارتهای مالی و فنی جدی موفق باشید.