مقدمه
دمای موتور خودرو، یکی از پارامترهای حیاتی است که عملکرد صحیح و عمر مفید موتور را تضمین میکند. زمانی که دمای موتور بیش از حد افزایش یابد و به اصطلاح «موتور جوش بیاورد»، این موضوع میتواند نشاندهنده مشکلات جدی در سیستم خنککننده یا بخشهای مرتبط موتور باشد. در این مقاله به صورت جامع به بررسی خطای دمای بالای موتور و عیب یابی خودرو در این زمینه میپردازیم تا اطلاعات کافی و کاربردی برای هر راننده و علاقهمند به خودرو فراهم شود.
توضیح ایراد
دمای موتور خودرو به کمک سیستم خنککننده کنترل میشود تا موتور در محدوده ایمن کاری کند. زمانی که این دما از حد مجاز بالاتر رود، موتور اصطلاحاً جو میآورد یا گرم میشود که این امر به معنی خطر آسیبدیدگی قطعات داخلی موتور است. این مشکل زمانی رخ میدهد که سیستم خنککننده نتواند حرارت ایجاد شده توسط احتراق داخلی را به خوبی دفع کند. در نتیجه، دمای بالای موتور موجب کاهش راندمان، افزایش سایش قطعات و حتی آسیبهای شدید مانند ترک خوردن سرسیلندر میشود.
علائم و نشانههای بروز خطا
1. افزایش ناگهانی عقربه دمای موتور
یکی از نشانههای واضح و قابل مشاهده، حرکت سریع و غیر طبیعی عقربه دما به سمت محدوده قرمز روی کیلومترشمار خودرو است. این علامت هشدار اولیهای است که نشان میدهد موتور بیش از حد داغ شده است.
2. بخار یا دود سفید رنگ از کاپوت موتور
وقتی موتور جوش میآورد، ممکن است بخارهای سفید رنگ بخارگون از زیر کاپوت به بیرون بیاید که نشاندهنده جوش آوردن مایع خنککننده است.
3. کاهش چشمگیر عملکرد موتور و قدرت خودرو
دمای بسیار بالا میتواند باعث شود موتور به صورت ناگهانی قدرت خود را از دست بدهد و خودرو در حرکت کند شود.
4. بوی سوختگی یا مایع خنککننده در کابین یا اطراف موتور
گاهی بوی غیرعادی مانند سوختگی یا بوی ضدیخ به این معناست که مایع خنککننده یا سایر مایعات در حال نشت یا داغ شدن بیش از حد هستند.
5. روشن شدن چراغ هشدار دمای موتور در داشبورد
روی بسیاری از خودروهای مدرن، چراغ هشدار دمای موتور یا علامت ترموستات روشن میشود که راننده را از شرایط غیر عادی آگاه میسازد.
دلایل احتمالی بروز خطا
دمای بالای موتور میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که در ادامه مهمترین آنها ذکر شده است.
1. کمبود یا نشت مایع خنککننده (ضدیخ)
کم بودن سطح مایع خنککننده یا ترک خوردن واشرها و لولهها باعث کاهش کارایی سیستم خنککننده و جوش آوردن موتور میشود.
2. خرابی پمپ آب
پمپ آب وظیفه گردش مایع خنککننده در سیستم را دارد. خرابی آن مانع از گردش موثر مایع و در نتیجه افزایش دما میشود.
3. گیر کردن ترموستات در حالت بسته
ترموستات باید در دمای مشخصی باز شود تا مایع خنککننده مجدداً چرخش یابد. اگر ترموستات خراب شده و باز نشود، مایع خنککننده در مسیر موتور باقی میماند و حرارت افزایش مییابد.
4. گرفتگی رادیاتور یا مبدل حرارتی
رسوبات یا آلودگیها در رادیاتور، عبور مایع را کند میکنند و موجب کاهش انتقال حرارت میشوند.
5. فن خنککننده عمل نمیکند
فنهای الکتریکی یا مکانیکی، زمانی که خودرو در حرکت نیست یا سرعت پایین است، به خنک کردن موتور کمک میکنند. خرابی فن باعث بالا رفتن دما خصوصاً در ترافیک میشود.
6. وجود هوا در سیستم خنککننده
هوای محبوس شده بین خطوط خنککننده سبب ایجاد نقاط داغ در موتور و جوش آوردن آن میشود.
7. مشکلات در واشر سرسیلندر یا سیلندر
خرابی واشر سرسیلندر میتواند باعث نفوذ گازهای داغ و آب به کانالها شود که نتیجه آن افزایش دمای موتور است.
ابزارهای مورد نیاز برای عیبیابی این خطا
- دستگاه دیاگ با قابلیت خواندن کد خطا
- مانومتر فشار سیستم خنککننده
- ترمومتر دیجیتال غیر تماسی
- تست ترموستات موتور
- مولتیمتر برای بررسی فن و موتورها
- چراغ تست نشتی سیستم خنککننده
- کیت تزریق هوا (برای بررسی نشت هوا)
مدت زمان تقریبی عیبیابی
عملیات عیبیابی دمای بالای موتور بسته به تخصص و ابزارهای موجود معمولاً بین ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت زمان میبرد. مراحل تشخیص این خطا شامل ارزیابی سطح مایع خنککننده، بررسی حالت عملکرد فنها، تست فشار سیستم و خواندن کدهای خطای احتمالی با دیاگ است.
آیا رانندگی با وجود این خطا خطرناک است؟
رانندگی با موتور جوشان به شدت خطرناک است چرا که دمای بیش از حد موتور میتواند به صورت سریع و غیرقابل بازگشتی به قطعات حیاتی مانند سرسیلندر، بلوک سیلندر و واشرهای داخلی آسیب برساند. اگر در این شرایط رانندگی ادامه یابد، احتمال بروز خرابیهای جدی افزایش یافته و هزینه تعمیرات به طور چشمگیری بالا میرود.
به علاوه، موتور داغ باعث کاهش توان خودرو، احتمال توقف ناگهانی در جاده و در شرایط خاص، خطر آتشسوزی نیز وجود دارد. بنابراین، در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده، توقف خودرو در اسرع وقت و بررسی وضعیت ضروری است.
اهمیت بررسی این خطا و مراجعه به اپلیکیشن
خطای افزایش دمای موتور نیازمند بررسی تخصصی با استفاده از ابزارهای دقیق و اپلیکیشنهای عیبیابی خودرو است تا منشا دقیق مشکل مشخص و راه حل مناسب تعیین شود. تنها با عیب یابی خودرو به کمک نرمافزارهای پیشرفته میتوان از صحت عملکرد قطعات و سیستم خنککننده اطمینان حاصل کرد و از بروز خسارات جدی جلوگیری نمود.
بررسی دقیق کد خطا، تحلیل دادههای موتور و انجام تستهای تخصصی فقط با استفاده از دیاگهای پیشرفته و اپلیکیشنهای تخصصی ممکن است که راننده یا تکنسین را قادر میسازد مشکل را به صورت علمی و موثر حل کند.
فراموش نکنید که پیشگیری، بهترین راه حفاظت از خودرو است. هر گونه افزایش غیرطبیعی دمای موتور را جدی بگیرید و برای عیبیابی دقیق و مرحله به مرحله این خطا، با مراجعه به اپلیکیشن AiDiag، فرآیند عیبیابی رایگان و قدمبهقدم را دنبال کنید و دانش عملی خود را در زمینه خودرو و کد خطاهای آن افزایش دهید. این اپلیکیشن شما را همراهی میکند تا با استفاده از اطلاعات بروز، در کمترین زمان و با کمترین هزینه مشکل خودرویتان را رفع کنید.