مقدمه
یکی از مشکلات رایج در خودروها که میتواند عملکرد موتور را به شدت تحت تاثیر قرار دهد، افزایش بیش از حد دمای موتور یا به عبارتی موتور جوش آوردن است. این مشکل اگر به موقع تشخیص داده و رفع نشود، میتواند منجر به آسیبهای جدی و هزینهبر برای خودرو شود. در این مقاله به صورت جامع به شرح علل، نشانهها، ابزارهای عیبیابی و میزان خطر این مشکل میپردازیم تا رانندگان با دانش کافی نسبت به آن اقدام کنند.
توضیح ایراد
دمای موتور خودرو در حالت عادی باید در محدوده مشخصی قرار داشته باشد تا عملکرد بهینه و سلامت قطعات حفظ شود. زمانی که دمای موتور از این حد فراتر رود، موتور "جوش میآورد" که به معنای افزایش غیرطبیعی و خطرناک دمای موتور است. این وضعیت نشان دهنده نقص در سیستم خنککننده یا وجود مشکلی در روند انتقال حرارت موتور است.
دمای بسیار بالا باعث گسترش بیش از حد قطعات داخلی موتور، کاهش روانکاری، و افزایش اصطکاک میشود که در نهایت به شکستگی قطعات و خرابیهای شدید منجر میگردد.
علائم و نشانههای بروز خطا
وقتی موتور خودرو دمای غیرمعمولی پیدا میکند، راننده ممکن است برخی از علائم زیر را تجربه کند:
- بالا رفتن عقربه دماسنج موتور فراتر از حد نرمال یا ورود به محدوده قرمز روی نمایشگر داشبورد
- خاموش شدن ناگهانی خودرو در برخی موارد به علت حفاظت موتور
- بوی سوختگی یا بوی غیرمعمول ناشی از داغ شدن قطعات یا روغن موتور
- تبخیر و جوشیدن مایع خنککننده که باعث ایجاد بخار از زیر کاپوت میشود
- کاهش شتاب خودرو یا افت ناگهانی توان موتور
- هدررفت ناگهانی مایع خنککننده در سطح زمین تحت خودرو
دلایل احتمالی بروز خطا
چندین عامل ممکن است باعث افزایش سرعت غیرطبیعی دمای موتور شوند که از جمله آنها عبارتند از:
1. نقص در سیستم خنککننده
- خرابی پمپ آب که گردش مایع خنککننده را متوقف یا کاهش میدهد
- سوراخشدگی یا نشت در رادیاتور یا شلنگهای آن
- خرابی یا قفل شدن فن خنککننده
2. کمبود یا کیفیت پایین مایع خنککننده
در صورتی که سطح مایع پایین باشد یا مایع خنککننده نامناسب باشد، توانایی جذب و انتقال حرارت کاهش یافته و موتور داغ میشود.
3. گرفتگی یا انسداد مجاری سیستم خنککننده
رسوب و زنگ زدگی میتواند عبور مایع را مسدود کرده و سبب دمای بالا شود.
4. مشکلات در ترموستات
اگر ترموستات در حالت بسته گیر کند، جریان مایع خنککننده به رادیاتور جلوگیری میشود و دما افزایش مییابد.
5. مشکلات مکانیکی موتور
مثلاً نشتی در عایق سرسیلندر که باعث ورود گازهای احتراق به سیستم خنککننده میشود و دما را بالا میبرد.
6. رانندگی در شرایط سخت
مثلاً ترافیک طولانی، آب و هوای گرم یا افزایش بار خودرو که فشار بیشتری به سیستم خنککننده وارد میکند.
ابزارهای مورد نیاز برای عیبیابی این خطا
- دستگاه دیاگ OBD2 برای خواندن کد خطاهای ECU
- ترمومتر یا سنسور دمای دیجیتال
- تستر جریان پمپ آب
- فشارسنج سیستم خنککننده
- دستگاه تشخیص نشتی (Leak Detector)
- ابزارهای بررسی ترموستات و فنها
مدت زمان تقریبی عیبیابی
عیبیابی دقیق و کامل دمای بالای موتور خودرو معمولا بین ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت زمان میبرد. البته این زمان بسته به نوع ایراد، تجهیزات و تجربه تکنسین میتواند متغیر باشد. به عنوان مثال، تعیین نشتیهای پنهان ممکن است زمان بیشتری ببرد.
آیا رانندگی با وجود این خطا خطرناک است؟
بله، رانندگی با موتور جوش آور بسیار خطرناک است. حرارت بسیار بالا میتواند موجب ذوب شدن یا تابخوردگی قطعات داخلی موتور شود. علاوه بر این:
- خطر گیرکردن موتور یا قفل شدن آن وجود دارد.
- احتمال ایجاد آسیب دائمی به سرسیلندر، واشر سرسیلندر و بلوک موتور بالا میرود.
- احتمال آتشسوزی در صورت نشت مایعات و داغ شدن قطعات وجود دارد.
- خطر از کار افتادن ناگهانی خودرو در خیابان که ممکن است باعث بروز تصادف شود.
بنابراین توصیه میشود در صورت مشاهده علائم افزایش دمای موتور، بلافاصله خودرو را متوقف کرده و موتور را خاموش کنید.
اهمیت بررسی این خطا و مراجعه به اپلیکیشن
تشخیص دقیق علت خطای دمای بالای موتور نیازمند تجهیزات تخصصی و دانش فنی است که بدون آن نمیتوان به صورت قطعی مشکل و محل خطا را شناسایی کرد. این مسئله باعث میشود مراجعه به ابزارهای عیبیابی مانند دستگاه دیاگ و اپلیکیشنهای تخصصی حیاتی باشد. نرمافزارهای عیبیابی خودرو اطلاعات جامع و دقیق از کد خطا و وضعیت حسگرهای موتور ارائه میدهند که کمک میکند تکنسینها مسیر صحیح تعمیر را انتخاب کنند.
در عین حال، استفاده از اپلیکیشنهای عیبیابی مانند AiDiag به رانندگان اجازه میدهد تا در مراحل اولیه نسبت به دریافت اطلاعات و پیگیری وضعیت خودرو خود اقدام کنند و از بروز آسیب بیشتر جلوگیری نمایند.
افزایش دمای موتور خودرو نشانهٔ هشدار جدی است که نباید نادیده گرفته شود. عیبیابی خودرو و پیگیری به موقع این موضوع باعث کاهش هزینههای تعمیر، افزایش عمر مفید موتور و حفظ ایمنی راننده و سرنشینان میشود.
با نصب و استفاده از اپلیکیشن AiDiag میتوانید به صورت رایگان و ساده، فرایند عیبیابی خطای دمای بالای موتور را دنبال کنید و از ارائه راهکارهای موثر در حفظ سلامت خودروی خود بهرهمند شوید. این گام هوشمندانه، به شما کمک میکند که همیشه از وضعیت فنی خودرویتان باخبر باشید و در زمان مناسب اقدام کنید.